Sosyal Girişimcilik ve Çocuklar
Girişimcilik deyince aklımıza hep bir şirket kurmak ve kendi paranı kazanmak hatta çok zengin olmak geliyor ama aslında kelime anlamı ile Girişimciliğin bir tanımı da bir işi yapmak, bir işe girişmek. Yani aslında bugün bu satırları size yazarken ve sosyal girişimcilik konusunda fark yaratmak isterken ben de bir girişimciyim aslında.
Son dönemlerde ülkemizde girişimciliğin önemi daha çok vurgulanıyor, Startup dediğimiz yeni teknolojik girişimlerin desteklenmesine önem veriliyor, çocuklara ve gençlere daha çok girişimcilik anlatmalıyız diyoruz ama sosyal girişimcilik kavramını da atlamamak gerekiyor.
Çocuklara inovasyon ve girişimcilik atölyelerinde sosyal girişimciliği anlatırken verdiğim örneklerden biri de Kenton Lee’nin Kenya’da kimsesizler yurdunda gönüllü olarak çalışırken, çocuklara yardım amaçlı gerçekleştirdiği “Büyüyebilen Ayakkabı” Projesi. Kenton Lee, gönüllü olarak çalıştığı yerde çocukların ayakkabısız olduklarını ya da ayaklarındaki küçülmüş ayakkabılar ile gezdiklerini fark ediyor. Sırf bu yüzden çocukların pek çok enfeksiyon hastalığına yakalandıklarını ve okula gidemediklerini de fark ediyor. Neler yapabilirim? diye düşünerek büyüyebilen bir ayakkabı tasarlıyor. Kendi icadı olan bu ayakkabıyı çocuklar hem 5 yaşında hem de 10 yaşında da giyebiliyor. Kar amacı gütmeden gerçekleştirilen bu sosyal girişimcilik projesi ile ihtiyacı olan çok sayıda çocuğun ayakkabıya kavuşmasına destek veriliyor. Kenton Lee, arkadaşlarıyla beraber 2006 yılında bir şirket kuruyor ve dünya çapında yoksul insanlara yardım ediyor.
Ülkemize baktığımızda en güzel sosyal girişimcilik örneklerinden biri de, Darüşşafaka… 1872’de Darüşşafaka’nın kurulmasına öncülük eden Yusuf Ziya Bey de bir sosyal girişimciydi.
Sosyal girişimcilik neden önemli, çünkü girişimcilikte esas olan bir konu da topluma fayda sağlayan, çevreyi koruyan, insanlığa hizmet götüren kar amaçlı girişimlerin de diğer para kazandıran teknolojik ve ticari girişimler kadar önemli olduğu. Yaşanabilir bir dünya için, kıt kaynakların daha verimli kullanılması için, eşit insan hakları için bu girişimlerin değeri büyük. Yeni neslin de bu konuda daha çok bilinçlendirilmesi gerekiyor.
Peki, çocuklarımıza ve gençlerimize sosyal girişimciliği öğretmek, gelecekte bu konuda önemli girişimlere imza atabilmelerine destek olmak için neler yapmalıyız?
Bunun için 6 temel çalışmayı gerçekleştirmek gerektiğine inanıyorum..
1) En önemlisi girişimcilik kavramını çocuklarımıza ve gençlerimize okullarda çok net olarak anlatmalı ve girişimcilik türlerini örneklerle destekleyerek göstermeliyiz. Ayrıca girişimcilik kavramı sadece üniversitelerde anlatılan bir konu olmamalı ve ilköğretimden itibaren başlanmalıdır.
2) Çocukların ve gençlerin sosyal girişimcilik projeleri üretmelerine olanak sağlamalıyız. Eğitmenler ve öğrenciler birlikte atölye çalışmaları ve proje çalışmaları gerçekleştirebilirler, sosyal girişimcilik örneklerini hayata geçirebilirler. Buradaki esas çalışmalar, temel toplumsal sorunların, ihtiyaçların belirlenmesi ve bunlara uygun inovatif çözüm önerilerinin geliştirilmesi, tasarım çalışmaları, hedef kitleye ulaşma, topluma duyurma, tanıtım çalışmaları ve projenin yürütülmesi çalışmalarıdır.
3) Sosyal girişimcilik çalışmalarında yönetim, liderlik, proje yönetimi, fon yönetimi gibi kavramlar önemlidir. Bu kavramlar da temel olarak mutlaka anlatılmalıdır.
4) Gençlerin, çocukların sosyal platformlara, sosyal sorumluluk projelerine daha çok katılımları sağlanmalıdır.
5) Anne ve babalar olarak çocuklarımızla birlikte sosyal girişimcilik projeleri üretebiliriz. Bunun ilk aşamada çok büyük projeler olması da gerekmez. Geçenlerde kızım, “Anne kendi atık kutularımızı yapalım, atıkları ilgili kurumlara kendimiz iletelim” demişti. Bizim böyle bir çalışmayı gerçekleştirmemiz bile sosyal girişimcilik örneğidir.
6) Sosyal girişimcilik konusunda belirli toplumsal ve çevresel sorunların alınarak yeni ve inovatif fikirleri üreteceğiniz beyin fırtınaları yapabilir, bir fikir havuzu oluşturabilirsiniz. Bu fikirlerinizi ilgili sivil toplum örgütleri ile paylaşıp fikirsel yönden onlara destek verebilirsiniz.